گیربکس به عنوان یکی از اجزاء مهم و کاربردی در صنایع خودروسازی و ساخت ابزارآلات شناخته می شود. این قطعه که در کارکرد هرچه بهتر ابزار و دستگاه شما را تضمین می کند، دارای ساختاری کاملا ساده است که با گذراندن حتی یک دوره آشنایی و تعمیرات گیربکس به خوبی بر روی این قطعه سوار خواهید بود. در این مقاله همراه ما باشید تا به خوبی با وظایف و اجزاء گیربکس آشنا شده و نکات مهمی را در رابطه با تعمیر و نگهداری آن نیز بیاموزید.
گیربکس چیست؟
گیربکس در زبان فارسی به معنای جعبه دنده است اما در اصطلاح عامیانه یکی از ابزارهای سیستم انتقال قدرت است که میان موتور ( تولید کننده توان) و مصرف کننده توان ( میکسر، تینکر و...) قرار می گیرد. وظیفه اصلی این قطعه ایجاد تغییر در سرعت دوران و گشتاور مورد نیاز جهت استفاده در بخش های مختلف صنعتی است.
انواع گیربکس
آشنایی با انواع گیربکس به تعمیرکاران این حرفه کمک می کند تا در زمان تعمیرات این قطعه مهم، اطلاعات بیشتری را کسب کنند و راحت تر نسبت به مشکل این قطعه حیاتی در تمامی ابزارآلات و لوازم برقی نظر دهند. در این بخش از مقاله علاوه بر آشنایی جامع با مدل های مختلف گیربکس با محل به کارگیری هر مدل آن نیز آشنا خواهید شد.
- گیربکس های کاهنده: این نوع از گیربکس ها بین محرک و متحرک قرار می گیرند تا بتوانند دور مورد نیاز شی را تامین کنند. نکته جذاب در رابطه با این نوع گیربکس، ساخته شدن آن در تیپ های مختلف است و باید اشاره کرد که اکثر گیربکس های موجود در این دسته قرار می گیرند.
- گیربکس های افزاینده: این نوع از گیربکس در صنایع خاص مانند: تولید انرژی توربین های بادی یا پالایشگاه ها مورد استفاده قرار می گیرد. در این صنایع به دلیل نیاز به گیربکس های افزاینده یا دوربالا برای تغییرات سرعت و گشتاور به منظو رسیدن به سرعت بیشتر با گشتاور کمتر است.
بیشتر بخوانید: تفاوت دریل گیربکسی و دریل چکشی
اجزاء گیربکس
اجزاء گیربکس از مهم ترین بخش های این قطعه به شمار می رود که سبب حرکت یا عدم حرکت گیربکس می شوند. در صورتی که تمایل دارید تا به صورت حرفه ای با تمامی اجزاء این قطعه آشنا شوید، خواندن مطالب این بخش از مقاله خالی از لطف نخواهد بود.
|
جزء |
توضیحات |
|
چرخ دنده ها |
انواع چرخ دنده ها: |
|
چرخ دنده ساده: دندانه های مستقیم و عملکردی ساده دارند. |
|
|
چرخ دنده مارپیچ: دندانه ها زاویه دار بریده شده و عملکردی نرم تر دارند. |
|
|
چرخ دنده مخروطی: برای تغییر جهت دوران استفاده می شوند. |
|
|
چرخ دنده حلزونی: برای کاهش سرعت و افزایش گشتاور |
|
|
شافت ها |
شافت ها محورهای چرخشی هستند که نیروی مکانیکی را از موتور به چرخ دنده ها منتقل می کنند. |
|
یاتاقان ها |
انواع یاتاقان ها: |
|
یاتاقان غلتشی: کاهش اصطکاک با استفاده از غلتک ها |
|
|
یاتاقان لغزشی: کاهش اصطکاک با استفاده از سطوح لغزشی |
|
|
وظایف یاتاقان ها: |
|
|
پشتیبانی از شافت ها و کاهش اصطکاک |
|
|
افزایش عمر مفید گیربکس با کاهش سایش |
|
|
بدنه گیربکس |
جنس بدنه گیربکس: |
|
معمولاً از آلیاژهای فلزی مانند آلومینیوم یا فولاد ساخته می شود. |
|
|
ویژگی های بدنه گیربکس: |
|
|
مقاومت بالا در برابر ضربه و فشار |
|
|
خنک کنندگی مناسب برای جلوگیری از گرم شدن بیش از حد |
نکات مهم در تعمیر و نگهداری گیربکس
- بازرسی منظم
- تعویض روغن
- بررسی نشتی ها
- تعویض و تنظیم چرخ دنده ها
- بررسی و تعویض یاتاقان ها
- رعایت دستورالعمل های تولیدکننده
.jpg)
وظیفه گیربکس چیست؟
گیربکس یکی از اجزای مهم در سیستم های مکانیکی و خودروها است که وظایف متعددی دارد. در زیر به برخی از وظایف اصلی گیربکس اشاره شده است:
- تغییر نسبت دنده ها
گیربکس با تغییر نسبت دنده ها به موتور اجازه می دهد تا در سرعت های مختلف، با بازدهی بهینه کار کند. این تغییر نسبت دنده ها به خودرو امکان می دهد تا در سرعت های پایین تر، گشتاور بیشتری تولید کند و در سرعت های بالاتر، مصرف سوخت کمتری داشته باشد.
- انتقال نیرو
گیربکس نیروی تولید شده توسط موتور را به چرخ ها منتقل می کند. این انتقال نیرو با توجه به نسبت دنده انتخابی، می تواند سرعت و گشتاور خودرو را تنظیم کند.
- کاهش سرعت موتور
در بسیاری از کاربردهای صنعتی و خودرویی، گیربکس ها برای کاهش سرعت چرخش موتور به سرعت مطلوب استفاده می شوند. این کاهش سرعت به افزایش گشتاور کمک می کند که برای بسیاری از کاربردها ضروری است.
- تغییر جهت دوران
گیربکس ها می توانند جهت دوران نیرو را تغییر دهند. این ویژگی در برخی از ماشین ها و ابزارهای صنعتی که نیاز به تغییر جهت دوران دارند، بسیار مفید است.
- جلوگیری از لغزش
گیربکس ها با انتقال دقیق نیرو و تغییر نسبت دنده ها به جلوگیری از لغزش و کاهش استهلاک کمک می کنند. این ویژگی به افزایش عمر مفید خودرو و سایر وسایل مکانیکی کمک می کند.
- کارایی بهینه
گیربکس با تنظیم دقیق نسبت دنده ها به موتور کمک می کند تا در هر شرایطی با کارایی بهینه کار کند. این بهینه سازی می تواند مصرف سوخت را کاهش دهد و عملکرد کلی سیستم را بهبود بخشد.
- کاهش نویز و ارتعاش
گیربکس ها با طراحی مناسب و استفاده از یاتاقان ها و چرخ دنده های با کیفیت، به کاهش نویز و ارتعاش در سیستم کمک می کنند. این ویژگی مخصوصاً در خودروها و ماشین آلاتی که در محیط های حساس به نویز کار می کنند، اهمیت زیادی دارد.
این وظایف نشان می دهند که گیربکس یک جزء حیاتی در سیستم های مکانیکی و خودرویی است که به بهینه سازی عملکرد، افزایش کارایی و کاهش مصرف سوخت کمک می کند.
بیشتر بخوانید: همه چیز درباره کموتاتور: راهنمای جامع تعمیر و نگهداری
جمع بندی
در این مقاله به صورت کاربردی و جامع با اجزاء و وظایف مهم گیربکس آشنا شدید و قطعا تاکنون به خوبی درک کرده اید که این قطعه به ظاهر ساده و کم اهمیت، چه نقش پررنگ و مهمی در ابزار و دستگاه های صنعتی ایفا می کند. همچنین در صورت خرابی این قطعه، چه در خودرو یا حتی دیگر صنایعی که از این قطعه مهم استفاده می کنند، باید تکنسین های مربوطه به خوبی نسبت به تعمیرات گیربکس آگاه باشند و در صورت خرابی های ناگهانی این قطعه، بتوانند برخی تمهیدات اولیه را به جهت جلوگیری از خرابی هرچه بیشتر گیربکس انجام دهند. همچنین در صورتی که تمایل به دیدن آموزش تعمیر باتری دریل شارژی دارید، می توانید با مراجعه به سایت ابزارطباطبایی، به روز ترین آموزش های تعمیرات ابزارآلات را دریافت نمایید.